İnsani Gelişme Endeksi

İnsani Gelişme Endeksi Birleşmiş Milletler teşkilatının yıllık olarak hazırladığı bir endekstir.

İnsani Gelişme Endeksi (Göstergesi) ülkelerin  üç konudaki  gelişimlerini  göz önünde tutar:

  1) Uzun ve sağlıklı bir yaşam; ölçümü ortalama yaşam süresi ile
  2) Eğitim; okulda geçirilen ortalama süre ile
  3) Yaşam düzeyi; kişi başına düşen gelir ve alım gücünün Amerikan Doları'ndan hesaplanması        ile yapılır.

Sonuçta bunların hepsi bir araya getirilerek ülkelerin insani gelişmişlik derecesi ölçülmüş olur.

Bu ölçüm sonucunda bir ülkenin gelişmiş, gelişmekte olan ya da gelişmemiş bir ülke olduğu; bunun yanı sıra ekonomisindeki etkinin yaşam niteliğini ne düzeyde etkilediğini gösterir.

Yaktığın Işık Hiç Sönmeyecek

MS 750 – MS 1250 yılları arasında bugün batı dediğimiz tüm Avrupa’da bütün milletler çok yoğun şekilde din ile meşgul olduklarında, her meseleyi din ile yorumlamaya ve çözmeye çalıştıklarında edebiyat, felsefe, sanat ve bilim alanlarında karanlık döneme girmişlerdi.

Gene aynı dönemde bugün doğu dediğimiz İslam alemindeki ülkelerde edebiyata, felsefeye,sanata ve bilime değer verilmiştir. Bu dönemde yukarıda sayılan alanlarda önemleri tüm dünya tarafından kabul edilmiş Farabi, İbn-i Sina, Biruni, Kindi, Battani, Razi, Sabit Bin Kurra, Cavit Bin Havvan, Dinaveri, Harizmi, Fergani, İbn-i Türk, El-Cezeri, İbn-i Heysem, Ömer Hayyam ve diğerleri gibi insanlar yetişmiştir. Bunların yetişmesine o dönemlerde ülkelerin yöneticilerinin ve devlet adamlarının katkısı kuşkusuz çok büyük olmuştur.

Kemaliye ve Kapı Tokmakları

Erzincan’ın Kemaliye ilçesine bağlı Başbağlar köyünden olan bizim sevgili Adil Ayık ile Faruk Parto;  her daim gönül kapılarını bizlere özen ve güleryüzle açan iki arkadaşımızdır. Onların yürek kapılarındaki bu naiflik bakın taaa nerelerden geliyor...

Erzincan`ın Kemaliye ilçesinde  kapı tokmakları motifleri ve sesleriyle bin yıllık bir tarihin kapısını aralıyor. Derin kanyonlar arasında uzanan bir vadiye yerleşmiş küçük ve şirin bir ilçe olan Kemaliye`de gözünüze ilk çarpan şey ahşap yapılar ve bu yapıların kapıları üzerindeki tokmaklardır. Kemaliye`nin binlerce yıllık tarihini ve sosyolojik yapısını anlatan kapı tokmakları kentin göze çarpan en belirgin özelliklerinden biri.

İşsizlik Oranı Hesabı

Türkiye İstatistik Enstitüsü, Uluslararası Çalışma Örgütünün standart hesaplama yöntemlerini kullanarak işsizlik oranını hesaplamaktadır. Türkiye İstatistik Enstitüsü’nün kullandığı bu uluslararası standarda göre istihdam edilmeyen, son üç ayda iş aramış olan ve 15 gün içinde bir işte istihdam edilebilecek durumda olan kişiler işsiz olarak sınıflandırılıyor ve işsizlik oranı bu sayıya göre hesaplanıyor.

Bu hesaplamaya iş bulma ümidi olmadığı için son üç ayda iş aramayı bırakmış olup da iş bulsa çalışacak olanlar, mevsimlik işlerde çalıştıkları için iş aramayan ama sürekli bir iş bulsa çalışmaya hazır olanlar, ev kadınları, emekliler, irad sahipleri, öğrenciler, engelliler, yaşlılar ve hasta oldukları için iş aramayan ama bulabilse çalışmaya hazır olanlar, diğer nedenlerle iş aramayan ama iş olsa çalışmaya hazır olanlar dahil edilmiyor.

Yetmişli Yıllara Gidesim Geldi

Cebimizde paramız yokmuş
Otobüse binmeye
Varsın olsun 
Arkadaşlarımla
Semtten okula yürüyesim geldi

Okul uzak yollar çamur
Hava soğuk üşüsekte
Yolda bir bakkaldan
Kanyak alıp
Arkadaşlarla içesim geldi

Merduban

Merduban 

Ağır ağır uzaklaşacaksın düşünce ve hayallerinden
Geçmişinde; acı-tatlı, renkli-renksiz bir yığın yaprak 
Ve bir zaman bakacaksın mazine: içten ağlayarak. 
Mazin sararmış yüzün perde perde solmakta 
Geçmişi geleceği seyret ki akşam olmakta.

Kendim için söylüyorum: 

Ulan hıyar anlamıyormusun vaden dolmakta…. 


Ahmet Haşim şiirinden uyarlama

Barasor'dan Göç

1957 senesinin yazında  henüz beş yaşındayım. 

Başbağlar köyü öğçe mahallesinde Şakiroğlu Ahmet efendinin (yani dedem Ahmet Ayık’ın) evinin ötmesinin altında son hazırlıklar yapılıyor. İstanbuldan gelen babamın amcasının oğlu Fahri Ayık;  annemi, beni  ve kızkardeşimi İstanbula götürecek. 

Ötmenin altındaki üç katır var. Katırlardan birine kucağına aldığı iki yaşındaki kızkardeşimle birlikte annem bindiriliyor. İkinci katıra bir yorganın içine ben oturur vaziyette yerleştirildikten sonra yolculuk esnasında katırdan düşmeyeyim diye örkenle sımsıkı katıra bağlanmış vaziyette bindiriliyorum. Üçüncü katıra ise Fahri ağabeyim biniyor ve bu şekilde yolculuğumuz başlıyor.

Köln'ü Dinliyorum

Köln'ü dinliyorum, gözlerim kapalı
Önce hafiften bir yağmur yağıyor;
Yavaş yavaş ıslanıyor
Ahmaklar, sokaklarda;
Uzaklarda, çok uzaklarda,
Kiliselerin hiç durmayan çanları
Köln'ü dinliyorum, gözlerim kapalı.

Sessiz Uçak

SESSİZ UÇAK

Artık "kesin dönüş" günü gelmişse Alamanya’dan,
Memelekete giden bir uçak kalkar Köln havaalanından.
Hiç yolcusu yokmuş gibi sessizce alır yol;
Sallanır o kalkışta birkaç mendil, birkaç kol.
Köln’de  kalanlar bu seyahatten hem kederli hem elemli,
Günlerce Türkiye’den taraf  ufka bakar gözleri nemli.
Biçare gönüller! Ne giden son uçaktır bu!
Hicranlı hayatın ne de son matemidir bu.
Dünyada sevilmiş ve sevilen nafile bekler;
Bilinmez ki, giden sevgililer dönmeyecekler.
Bir çok gidenin her biri memnun ki yerinden
Bir çok seneler geçti; dönen yok seferinden.
Ey henüz dönemeyip orada, Alamanya’da kalanlar,
Fırsat vermeyin, mutlu olduğunuzu sanacak SAZAN’lar.

Yahya Kemal Beyatlı şiirinden Köln’lüler için bir uyarlama

Aşağıdaki iki mısrada benden ilavedir